Badanie urodynamiczne – objaśnienie dla pacjentów

Problemy z nietrzymaniem moczu mogą sygnalizować obecność innych schorzeń, dlatego nie należy ich lekceważyć. Warto odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu, nawet jeśli dolegliwości wydają się nieznaczne i nie pojawiają się często. Lekarz rodzinny może zdecydować o skierowaniu pacjenta do specjalisty, który prawdopodobnie zaleci wykonanie badania urodynamicznego. To test diagnostyczny, który ocenia sposób, w jaki organizm przechowuje i wydala mocz. Mimo że badanie to może być niekomfortowe, w niektórych sytuacjach jest ono niezbędne do postawienia właściwej diagnozy.

Czym jest badanie urodynamiczne?

Badanie urodynamiczne to procedura diagnostyczna, która pozwala ocenić funkcjonowanie dolnych dróg moczowych. Podczas badania, które nie jest zaliczane do najprzyjemniejszych, pacjent może odczuwać pewien dyskomfort. Jest to spowodowane koniecznością wprowadzenia cewnika do cewki moczowej, co jest niezbędne do przeprowadzenia testu.

Celem badania urodynamicznego jest analiza ciśnienia w pęcherzu moczowym oraz ocena procesu oddawania moczu. W tym celu, przy pełnym pęcherzu, przez cewkę moczową wprowadza się cewnik. Dodatkowo, drugi cewnik umieszczany jest w odbycie, aby monitorować ciśnienie w kiszce stolcowej. W trakcie badania, na mięśniach zwieraczy umieszcza się elektrody igłowe, które służą do rejestrowania aktywności mięśniowej.

Podczas badania pacjent jest proszony o oddanie moczu do specjalnego urządzenia, zwanego uroflowmetrem. Pozwala ono na dokładne zmierzenie ilości wydalanego moczu oraz szybkości jego przepływu. Dzięki zastosowaniu przetworników umieszczonych w cewnikach możliwe jest także dokładne zmierzenie ciśnienia w jamie brzusznej i pęcherzu moczowym.

Kiedy zaleca się badanie urodynamiczne?

Wskazania do przeprowadzenia badania urodynamicznego obejmują:

• wysiłkowe nietrzymanie moczu, czyli niekontrolowane oddawanie moczu podczas podnoszenia ciężarów, kaszlu lub gwałtownych ruchów,
• naglące nietrzymanie moczu, charakteryzujące się silnym i niespodziewanym parciem na pęcherz, które jest trudne do powstrzymania i często prowadzi do mimowolnego oddania moczu,
• częste przypadki moczenia nocnego u dzieci,
• regularne infekcje układu moczowego,
• trudności w utrzymaniu moczu u osób z chorobami neurologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane, lub po urazach rdzenia kręgowego.

Przygotowanie do badania urodynamicznego

Przeprowadzenie badania urodynamicznego często wiąże się z pewnym dyskomfortem, który wynika z konieczności używania cewników. Odczucia bólowe są subiektywne i różnią się w zależności od osoby. Niektórzy mogą odczuwać jedynie niewielkie nieprzyjemności, podczas gdy inni mogą doświadczać bólu. Badanie to jest dostępne dla osób w różnym wieku, ale w przypadku dzieci, muszą one być już w stanie samodzielnie kontrolować mikcję.

Przed przystąpieniem do badania urodynamicznego istotne jest, aby pęcherz był pełny. Zaleca się wykonanie lewatywy dzień wcześniej oraz opróżnienie jelit w dniu badania, jeśli zachodzi taka potrzeba. Rano zalecane jest spożycie lekkostrawnego posiłku i wypicie pół litra wody, a następnie powstrzymanie się od jedzenia aż do zakończenia badania. Dodatkowo, przed badaniem konieczne jest przeprowadzenie ogólnego badania moczu, które musi być jałowe. W tygodniu poprzedzającym badanie nie powinno się również przyjmować leków wpływających na pracę pęcherza.

Badanie urodynamiczne składa się z kilku testów, które realizowane są za pomocą cewników umieszczanych w cewce moczowej i odbycie. Pozwalają one na pomiar ilości wydalanego moczu w określonym czasie, określenie ilości zalegającego moczu w pęcherzu, a także na ocenę ciśnienia w pęcherzu i cewce moczowej. Testy te dostarczają również informacji o funkcjonowaniu zwieraczy i napięciu mięśni dna miednicy, co jest istotne dla prawidłowego procesu gromadzenia i wydalania moczu. Na podstawie wyników tych testów lekarz jest w stanie zdiagnozować przyczynę występujących u pacjenta problemów i zaproponować odpowiednią terapię.

Przebieg badania urodynamicznego

Badanie urodynamiczne to procedura diagnostyczna, która obejmuje:

1. rozebranie się pacjenta od pasa w dół,
2. przyjęcie pozycji leżącej z rozchylonymi nogami,
3. wprowadzenie do cewki moczowej cewnika z urządzeniem do pomiaru ciśnienia w pęcherzu,
4. zastosowanie żelu znieczulającego przed umieszczeniem cewnika,
5. umieszczenie drugiego cewnika w odbycie w celu pomiaru ciśnienia w brzuchu,
6. napełnienie pęcherza i wykonanie czynności takich jak kaszel na polecenie lekarza,
7. opróżnienie pęcherza na specjalnym urządzeniu mierzącym przepływ moczu,
8. wyjęcie cewników po zakończeniu badania,
9. konieczność picia dużej ilości płynów przez kilka dni po badaniu w celu zmniejszenia ryzyka infekcji,
10. możliwość wystąpienia lekkiego pieczenia i dyskomfortu po badaniu, mimo że jest ono zazwyczaj bezpieczne.

Testy urodynamiczne umożliwiają dokładne zrozumienie procesu gromadzenia się i wydalania moczu. Zwykle zajmują one od 15 do 30 minut, jednak mogą być dla niektórych osób niekomfortowe. Jest to spowodowane koniecznością wprowadzenia cewników przez cewkę moczową. W przypadku, gdy lekarz uzna to za konieczne, czas badania może się wydłużyć z powodu dodatkowego prześwietlenia pęcherza, które pomaga w postawieniu precyzyjnej diagnozy.