Przerost prostaty – objawy, przyczyny i leczenie

Wielu mężczyzn obawia się powiększenia prostaty, jednak warto zaznaczyć, że jest to zjawisko niezwiązane z rakiem. Proces nie wykazuje cech charakterystycznych dla złośliwych nowotworów. W miarę starzenia się mężczyzny w jego organizmie zachodzą zmiany hormonalne, które mogą prowadzić do rozrostu gruczołu krokowego. Jakie są objawy tego stanu? Jakie są jego przyczyny? Na czym polega leczenie przerostu prostaty?

Czym jest przerost prostaty i kto jest najbardziej narażony?

Wiele mężczyzn zmaga się z problemem powiększonej prostaty, znanym również jako gruczolak stercza. Zmiany hormonalne, które zachodzą w organizmie mężczyzny około 45. roku życia, mogą prowadzić do stopniowego powiększania się tego gruczołu.

Z czasem, w miarę powiększania się prostaty, może dochodzić do ucisku na cewkę moczową, co utrudnia proces oddawania moczu. Początkowo trudno rozpocząć mikcję, a z czasem strumień moczu bywa przerywany. Mężczyźni mogą odczuwać, że mimo wysiłku, pęcherz nie został całkowicie opróżniony. Chociaż w większości przypadków powiększenie prostaty jest wynikiem łagodnego rozrostu komórek, to niekiedy może to być również efekt rozwoju komórek nowotworowych. Istnieją czynniki, które mogą zwiększać ryzyko raka prostaty, takie jak nadwaga, spożywanie dużych ilości czerwonego mięsa i produktów mlecznych, nadużywanie alkoholu czy palenie tytoniu. Ponadto rak prostaty może mieć podłoże genetyczne.

Z tego względu zaleca się, aby mężczyźni z rodzinnym obciążeniem nowotworem prostaty rozpoczynali regularne badania już po przekroczeniu czterdziestego roku życia, a pozostali mężczyźni powinni to robić, zbliżając się do pięćdziesiątki. Wszelkie niepokojące objawy związane z oddawaniem moczu powinny być sygnałem do umówienia wizyty u specjalisty urologa.

W przypadku znacznego powiększenia prostaty, które może prowadzić do całkowitego zatrzymania moczu, mężczyzna prawdopodobnie doświadczy intensywnego bólu. Może to również skutkować poważnymi komplikacjami, takimi jak infekcje układu moczowego czy niewydolność nerek.

Objawy przerostu prostaty

Objawy łagodnego przerostu prostaty obejmują:

• częste oddawanie moczu w ciągu dnia i nocy,
• wydłużony czas potrzebny na rozpoczęcie mikcji,
• słaby strumień moczu podczas oddawania,
• problemy z rozpoczęciem oddawania moczu,
• odczucie ucisku na pęcherz moczowy,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza po mikcji,
• przypadki nietrzymania moczu,
• występowanie krwi w moczu.

Symptomy związane z przerostem prostaty rozwijają się stopniowo, począwszy od mniej zauważalnych, takich jak nieco dłuższy czas potrzebny na rozpoczęcie oddawania moczu. Z czasem mogą pojawić się poważniejsze zaburzenia, w tym:

• ciągłe wyciekanie moczu,
• całkowite zatrzymanie moczu.

Nieignorowanie nawet drobnych zmian w funkcjonowaniu dolnych dróg moczowych jest kluczowe, ponieważ mogą one prowadzić do poważnych komplikacji, w tym:

• kamicy nerkowej,
• zapalenia pęcherza,
• uszkodzenia nerek.

Zaniedbanie objawów związanych z powiększeniem prostaty może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Jednym z możliwych powikłań jest kamica pęcherza moczowego, która rozwija się na skutek zastoju moczu w pęcherzu po oddaniu moczu. Ten zastój może prowadzić do formowania się małych kamieni, które z czasem mogą rosnąć lub łączyć się w większe skupiska. Ponadto częste zaleganie moczu może być przyczyną powracających infekcji dróg moczowych, co w najgorszym przypadku może nawet skutkować niewydolnością nerek.

Rozróżnienie między łagodnym przerostem prostaty a rakiem prostaty często sprawia trudność zarówno pacjentom, jak i lekarzom, ponieważ obie choroby mogą objawiać się podobnymi problemami z oddawaniem moczu. Tylko specjalistyczne badania urologiczne mogą dostarczyć odpowiedzi na pytanie, z jaką dokładnie chorobą ma się do czynienia. W Polsce zbyt często zdarza się, że pacjenci zgłaszają się do lekarza dopiero wtedy, gdy objawy przerostu są bardzo nasilone lub gdy pojawią się powikłania. Szczególnie alarmujące są sytuacje, gdy osoby z zaawansowanym nowotworem prostaty szukają pomocy medycznej, a ich głównym problemem są bóle spowodowane przerzutami nowotworu do kości.

Przyczyny przerostu prostaty

Testosteron, kluczowy hormon męski, jest odpowiedzialny za zdrowie prostaty. W okresie dojrzewania, pod wpływem tego hormonu, gruczoł krokowy intensywnie się rozwija. Z biegiem lat, w miarę starzenia się mężczyzny, mogą pojawiać się problemy związane z prostatą, takie jak jej łagodny rozrost. Obniżenie poziomu testosteronu prowadzi do zaburzeń w równowadze hormonalnej, co jest jednym z czynników sprzyjających powiększeniu się prostaty.

Zmniejszenie ilości testosteronu przy jednoczesnym braku spadku poziomu estrogenów sprzyja rozrostowi tkanek prostaty. Badania naukowe wskazują również, że dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe może przyczyniać się do problemów z prostatą. Nie można także wykluczyć genetycznych przyczyn tych zaburzeń. Mimo to głównym czynnikiem prowokującym przerost prostaty jest naturalny proces starzenia się. Należy jednak pamiętać, że sam fakt powiększenia się gruczołu nie oznacza automatycznie łagodnego rozrostu prostaty. Diagnoza ta wymaga również występowania problemów z dolnymi drogami moczowymi.

Diagnostyka przerostu prostaty

Podczas wizyty u lekarza przeprowadzony zostanie szczegółowy wywiad, a także badanie prostaty, które odbywa się przez odbyt. Lekarz zleci również wykonanie standardowych badań krwi i moczu, które mają na celu zmierzenie poziomu PSA, czyli specyficznego białka wytwarzanego przez komórki prostaty.

Konieczne jest odczekanie 48 godzin przed badaniem, ponieważ różne czynniki mogą wpłynąć na zwiększenie poziomu PSA. Do takich czynników należą manipulacje w okolicy prostaty, zatrzymanie moczu czy stan zapalny. Większość mężczyzn z podwyższonym PSA nie cierpi na tę chorobę. Ostateczne potwierdzenie diagnozy raka prostaty możliwe jest po przeprowadzeniu biopsji. Wczesne wykrycie problemów z prostatą i rozpoczęcie leczenia może nie tylko złagodzić nieprzyjemne objawy, ale również zapobiec poważniejszym schorzeniom.

Mężczyźni powinni dbać o swoje zdrowie i nie ignorować symptomów, które mogą wskazywać na problemy z prostatą. Skuteczne leczenie może zapobiec komplikacjom. Po przekroczeniu 50. roku życia warto regularnie odwiedzać urologa i kontrolować stan prostaty. Panowie nie powinni się wstydzić przyznania do problemów zdrowotnych, ponieważ to normalne, że każdy może zachorować.

Leczenie przerostu prostaty

Terapia łagodnego przerostu prostaty ma na celu złagodzenie objawów, co przekłada się na lepszą jakość życia pacjentów. W początkowej fazie choroby, gdy objawy są łagodne lub umiarkowane, stosuje się leczenie farmakologiczne. Leki te ułatwiają odpływ moczu i zmniejszają ilość zalegającego moczu po oddaniu go. Jeśli jednak objawy nie ustępują, konieczna może być interwencja chirurgiczna, polegająca na usunięciu powiększonej tkanki prostaty.

Najczęściej stosowaną i zarazem najmniej inwazyjną metodą jest operacja przez cewkę moczową, która pozwala na wycięcie nadmiaru tkanki. Współczesne techniki operacyjne znacząco zmniejszyły ryzyko negatywnego wpływu na funkcje seksualne mężczyzn, co w przeszłości było poważnym problemem. Badania wykazują, że po operacji wielu pacjentów doświadcza poprawy w sferze seksualnej. Warto pamiętać, że łagodny przerost prostaty to schorzenie postępujące, które może znacząco obniżyć komfort życia i prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Życie z przerostem prostaty

Łagodny rozrost prostaty, mimo że nie jest rakiem, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Wiek jest czynnikiem ryzyka, a po pięćdziesiątce połowa mężczyzn zmaga się z tą dolegliwością. Chociaż często przebiega bez większych komplikacji, to w niektórych przypadkach może stanowić zagrożenie dla zdrowia.

Powiększenie prostaty może utrudniać odpływ moczu, co skutkuje różnymi komplikacjami w układzie moczowym. Na poziomie dolnym może to prowadzić do częstych infekcji cewki moczowej i pęcherza, a także do zgrubienia ścian pęcherza i przerostu mięśnia, co utrudnia oddawanie moczu i sprzyja zastoju, a w konsekwencji do tworzenia się kamieni. W górnych drogach moczowych zastój moczu może wywołać zakażenia, kamienie nerkowe, a nawet niewydolność nerek. Najgroźniejszym powikłaniem jest urosepsa, czyli ogólne zakażenie organizmu spowodowane zaleganiem moczu.

Nagłe zatrzymanie moczu to poważne powikłanie, które wymaga natychmiastowej pomocy medycznej, w tym założenia cewnika i zastosowania antybiotyków. Choroba ta wpływa nie tylko na samego mężczyznę, ale i na jego otoczenie. Problemy z oddawaniem moczu mogą prowadzić do przenoszenia infekcji na partnerkę, przerywania snu domownikom, zmniejszenia wydajności w pracy i pogorszenia relacji z innymi.

Wpływ łagodnego rozrostu prostaty na życie seksualne mężczyzn jest znaczący. Obniżone libido, problemy z erekcją i ejakulacją oraz ogólne niezadowolenie z życia seksualnego to częste skutki tej dolegliwości. Przyczynia się do tego zmęczenie, ból i inne dolegliwości, ale także same zmiany w gruczole krokowym.

Z wiekiem u mężczyzn zmniejsza się produkcja testosteronu, co przy jednoczesnym utrzymaniu poziomu estrogenów prowadzi do zaburzeń hormonalnych. Te zmiany hormonalne stymulują rozrost tkanek prostaty, co może prowadzić do problemów z oddawaniem moczu, takich jak częste wizyty w toalecie, zwłaszcza w nocy, oraz uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Dopiero połączenie tych objawów pozwala na postawienie diagnozy łagodnego rozrostu prostaty.